Dünya Teknoloji Savaşları 1

Merhabalar,

Bugün ABD başkanından gelen bir haber sarstı. Dünya ülkelerinde teknoloji savaşları, rekabetten daha çok siyasi bir savaşa mı sürükleniyor ? Bu konu’ya biraz değinmek istiyorum .

ABD Başkanı Donald Trump’ın ‘ulusal acil durum’ ilan ederek, Amerikan şirketlerinin ulusal güvenlik riski teşkil eden firmalara ait telekomünikasyon ekipmanlarını kullanmalarını yasaklayan kararnameye imza atmasının ardından, Google’dan akıllı telefon pazarında dengeleri değiştirecek bir adım daha geldi. Bu haber üzerine bu yazıyı yazma ihtiyacı duydum.

Şimdi bu yazı bura da duradursun.

Biraz olayın geçmişine gidelim ;

Çinli teknoloji devi Huawei’nin kurucusu Ren Zhengfei’nin kızı Meng Wanzhou ABD’li yetkililerin isteği üzerine Kanada’da tutuklandı. bu haberde 6 Aralık 2018 de özgürlükler ülkesi kanada da nasıl böyle bir olay olur diye dünya ekonomi ve teknoloji basınına bomba gibi düşmüş ve tartışılmıştı. Şimdi bu haberde burada duradursun.

ABD ‘nin dünya küreselindeki tekel teknolojik silahları kayıp mı olur ?

Evet tam da böyle oluyor, çok fazla gitmeye gerek yok son 20 yıla baktığımız da elektronik ve uzay üstü teknolojilerinde lider ülke ABD ‘ydi tek rakibi Rusya’yıdı. Uzay teknolojilerindeki rkaibi olan Rusyayı sovyetler birliğini bölerek bitirdiler. Rusya yeniden toparlanıyor bu da ayrı bir konu, şimdi buna konumuz dışında olması münasebeti ile fazla girmeyeceğim.

Dolayısı ile elektronik teknolojisinin nirvanası yani entegre ve CPU gibi yarı iletken slikon vadisi bilgisayarın 1994 ‘den sonra dünyaya yaygınlaşması Intel , AMD, Cyrix, Motorola, Mackhintos, IBM, gibi bilgisayar entegre üretici firmaları dünyaya yön veriyordu hiçbir ülke bu yarı iletken mimarisinde CPU (yarı iletken teknolojisi) yani işlemci üretemiyordu. Teknoloji iki yönden oluşan bir bileşke aslında.

Donanım ve Yazılım. Hardware ve Software ‘den oluşuyor.

Microsoft , Hotmail, MSN, Skype, Oracle IBM, Google, Facebook, Twitter Instagram , WhatsApp gibi gibi bir çok firmanın sahibi ABD ve dünyaya teknoloji de ABD yön veriyordu. Bu firmalar yazılım firmalarıydı yani herşey ABD nin elindeydi teknolojide dünyada istediği gibi at koşturuyordu .

Çok teknik bilmeyenlerim daha iyi anlaması için birer örnek ile açağım. İntel işlemcili bilgisyarları Microsoft windows yazılımı ile donatıyorlardı.Tüm dünyaya satıyorlardı. Cep telefonunda da aynı durumu yapmak için Apple ‘a iphone ürettirdiler. Bilgisayarlar artık ellerde olmalıydı.

Bu teknolojileri tüm dünyaya kullanıyordu. Sadece işçilik kısmı çin,kore,tayvan,singapur gibi ülkerelerde yaptırılıyordu. Ve sensör gibi üyksek arge gerektiren işleri de Japon zekasına paslamışlardı. Kamera sensörleri , hareket sensörleri vs.

Peki Son 20 yıl da ne oldu ?

İşte tam da burada 11 Eylül dünya ticaret merkezi saldırısı ile bu savaş başladı. Bu firmaların üretimleri ciddi olarak Çin’de işçilik ucuz diye üretim fabrikaları uzak doğuya kaydı. Çinliler önce işçi fason üreticiydiler sonra işi öğrenip mühendis tasarımcı architecture oldular. Kendilerine kopya ürünleri yapmaya başladılar bu kopya halk arasındada çakması diye tabir edilen ürünlerin yapımları adamlara tecrübe kazandırdı. ve koreliler çinliler öyle bir noktaya geldiki kendi işlemcilerini yapar hale geldiler.

Artık işlemci – CPU (yarı iletken teknolojisi) üretecek teknoloji sadece ABD de yoktu. Koreliler ve Çinlilerde de bu teknoloji mevcuttu.

Samsung , Huawei ‘de bunlardan birisi biri koreli biri çinli . Tabiki son 5 yılda özellikle mobil telefonların ciddi yaygınlaşmasından dolayı . mobil teknolojilere odaklandılar. ABD Apple ile iphone ‘u dünyaya hakim kılarken apple store milleti bağımlı kılıyordu , satış pazarlama stratejisi ile alttan rakipmiş gibi özgürlük felsefesi adı altında Google ile android platformunu desteliyordu apple ürünlerini alamayanlar Google alsın sonuçta hepsi ABD ‘ye çalışıyor olacaktı. ve nitekim de böyle oldu.

ABD ‘nin tekelinde bulunan donanım ve yazılım gücünden donanım gücünün alternatifleri, rakipleri çinliler tarafından da yapılmıştı. Snapdragon ABD mobil işlemci üreticisinin rakipleri Samsung’un Exynos ve Huawei ‘nin kirin işlemcileriydi. Şavaş başlamıştı. Apple rakip olan android cephesinden ciddi markalar üreterek dünya lideri oldular. Son 3 yılın trend çin markaları Xiaomi , Huawei , Oppo gibi alternatif markalar tüm avrupaya yayılmaya başladı. Fiyat/ Kalite Performans paritesi ciddi avantajlı ürünler ile ABD nin pazarını ve hegomanya gücünü tehtit ediyorlardı yani günümüz 2019 dan bahsediyorum.

İşte Rakamlar ile çindeki teknolojinin gelişim sonucunu içren bir tablo 🙂 Samsung korelidir onu ayrıca söyleyeyim.

Tablo 1 :

Pazar araştırma kuruluşu IDC’nin verilerine göre 2018 yılında dünya genelinde toplam 1.4 milyar adet telefon satıldı. Bunların 292 milyonu Samsung, 209 milyonu Apple, 206 milyonu ise Huawei markalı cihazlar oluşturdu.

Huawei GSM operatör donanım teknolojisinde de liderdi ve bence en büyük gücünü buradan alıyordu. ABD nin teknolojik pazar ve gücü elinde bulundurudğu sistemlerini direkt tehtit eden bir marka olmuştu. Yukarı ya bıraktığım ilk yazı da CEO nun kıızının tutuklanması bir tehtitdi.

Huawei bu tehtidi dikkate almadı ve güçlnmeye devam etti. Arkasından ikinci bugün gündeme düşen ikinci yukarıya bıraktığımız Google android platformu ile huawei ‘nin işleri askıya alma haberi . Huawei’nin her nekadar işlemci yapıp çok ciddi kaliteli telefonları ile son 3 yılda çıkışta olsada telefonlarda çalışan işletim sistemi Google Android yine ABD ‘nin yazılımda lider olduğu bir platformdu ? Yani bu yazılım olmadan huawai hiçbir telefonu satamaz ? ABD gogole artık huawai ye vermeyeceğim diyor. belkide şaunda bir blöf yapıyor olabilir. bunu zaman gösterecek.

Ama nokia yazımdaki ikinci teorimde de yazdığım gibi daha önce kafa tutan nokia yı piyasadan silen ABD dir teorinin özeti bu huawei abd ile anlaşmaz ise en azından mobile çep telefonunda dünya pazarında silinir. Çindeki milliyetçilikten çinde yine satar ama kendi eko sisteminde kısıtlı kalır. Benim yorumum bu yönlü bakalım zaman bize yeni gelişmelerde neler gösterecek.

Batar Neden mi ?

Çünkü geçtiğimiz son 10 yılda nokia batarken akkıllı telefonlar dokunmatik telefonlar yükselirken en büyük özellik ekran dokunmatiği ve bu dokunmatik ile uyumlu uygulamalardı yani akıllı uygulamalardan bahsediyorum ve tabiiki platform yani işletim sistemleri. Apple ve Android savaşlarıydı Nokia java store ile yenik düşmüştü. İki tane güçlü store bu son yılda kendini kanıtlamıştı. Appe Store ve Google Play Store.

Savaşa nokia ile beraber yenik düşen iki marka daha vardı blackberry ve Microsoft mobile Phone nokia lumia 🙂 Biraz acımasızca olacak ama zaten nokia burada ikikere yenilmişti diyebilirim 🙂

Tüm oyun geliştiricileri ve uygulama geliştiricileri ilk başlarda nokia, microsoft , nokia java, Apple ve Google android platformları için uygulama geliştiriyordu yani her bir uygulama ayrı dört platform için geliştirmek demekti yeni bir hata düzeltmesi yine dördü için yapılmalıydı bu iş çok masraflı ve zahmetli bir işti. Sürekli yeni telefonlara marka ve model bazlı destek olarak kombinasyonu düşünün . Artık güçlü olan store platformları ayakta kalacaktı ve diğlerleri savaşı kaybedecekti bu çok netti.

Apple diğerlerinden ayırmak gerek çünkü hem yazılım ve hem donanımı kendi üreten bir marka rakipsiz birde dünyaya kendini kabul ettirdiğinden birinci kabul gören marka olmuştu storeundaki uygulamalar 100 bin yıllar geçtikçe 400 bin bir milyon şeklinde büyümüştür.

Diğer Google android ise savaşı neden kazandı çünkü özgürdü ve herkese açtı binlerce gönüllü geliştiricileri vardı ve bugün apple bile uygulama sayısında geçmiş durumda. Huawei ‘de yazılımı olmadığından yeni bir yazılım yapsa bile dünaya’ya bu store kabul ettiremez. Düşünün bir milyon uygulamanın huawei platformu için yenidne yazılması gerek. Bu imamkansız değil ama uygulamada ciddi bütçe ve uygulama üreticilerini ikna etmniz çok zor. microsoft kendi storeunu mobile telefonda kendi destekledi popüler uygulamalda facebook, twitter gibi o bile başaramadı kaybetmiş bir kaç örneği var. Huawei kendi işletim sistemini yazamaz demiyorum ama store ‘u olamdan yani insnaların istediği uygulamayı indirip o işletim sisteminde çalıştıramadıktan sonra kuru kur bir telefonu ne yapsın akıllı özelliğinin bir anlamı kalmıyor. Zaten bunu ilk telefonu üretirkende yapabilirdi neden Google‘ı seçmişti 🙂 bu yüzden.

İlk zamanlarda samsungda bu kafadaydı ve Samsung ‘da javada kendi store’unu yapıyordu. Hatta ilk çıkan android telefonlarda Google Play Store ‘a bağlanmıyordu. Ama sonra Google dönmek zorunda kaldı. Az daha nokia ‘nın yaptığı hatayı yapıyordu. Özet ile Samsung, Sony, HTC, LG, Asus, Huawei gibi sadece donanım üretebilen hatta işlemci bile üretebilen firmaların yazılım yazıp dünyaya kabul ettirmeleri artık çok geç o savaş 10 yıl önce bitti kazanan Apple Store ve Google Play Store yani ABD oldu 🙂

Aslında 10 yıl önce akıllı teknoloji yazılım savaşlarındabu sonuç alınmştı. Nokia ‘nın yok oluşu adlı bir yazı da yazma ihtiyacı olduğunu şimdi bu yazıyı yazarken hissettim. Aslında buna benzer bir yazı nokia özelinde olmasa da yazmıştım aşağıdan okuyabilirsiniz.Aslında 5 yıl önce akıllı teknoloji yazılım savaşlarındabu sonuç alınmştı. Nokia ‘nın yok oluşu adlı bir yazı daha önce yazmıştım. Aslında buna benzer bir yazı nokia özelinde olmasa da ayrıca yazmıştım aşağıdan her iki yazıyı da okuyabilirsiniz.

Huawei Google olmadan mobile telefon satamaz.

Çünkü : Dünya akıllı telefon piyasasında uygulama store diye tabiredilen iki büyük dev de ABD nin biri Google Play Store android telefonlar için uygulama havuzu . Diğeride Appl İphone Apple Store .Peki Huawe’i kendi store’unu yapamaz mı ? Teorik olarak bukadar teknolojide ve ticarette güçlenen bir firma yapabilir fakat uygulamada işlemez.Neden mi ?ABD bakalım hangi çinli firmalara daha savaş açacak Xiaomi veya Oppo‘nun , Miezui , durumları ne olacak ? Huawei Google olmadan satamaz dedim ve gerekçelerini açıkladım şimdi tablo 1 de huawei’nin pazarını kim bölüşür 🙂 Bu da akıllarda dursun .

Apple mı ? Samsung mu ?ABD şuanda samsung’a savaş açmadı muhtemelen çıkar ilişkilerinde sıkıntı yok. Ama Huawei ile başlayan savaş bakalım nasıl devam edecek .Yeni gelişmeleri yeni bir yazı dizisinde kaleme alacağım….