Eki 26 2010
Borland Delphi ‘ye ne oldu. Bir Compiler ‘ın hikayesi. I love Delphi.
Merhaba arkadaşlar,
Sizlere bir bilgisayar programlama programı olan (compiler) hayat hikayesini anlatacağım 🙁
Borland delphi en sevdiğim compiler lardan biri ölüm ile karşı karşıya .
Borland firmasının Turbo pascal derleyicisi yıllar önce bir çığır açmıştır. Visual olarak ta Delphi Win 3.1 bileşenleri ve win32 bileşenleri ile bir çok windows programının geliştirilmesine olanak sağlamıştır.
Ocx programlama ve share dll yapıları gerek 3. parti bileşenlerin desteklerinin çok olması Rakiplerini hep geride bırakmıştı. Delphi 1 ile start verildi ve 2, 3 stabil 4 versiyon. Benim efsanem Delphi 5 dir.
Arkasından Delphi 6 ve 7 kararlığını sürdürdü. Rakipleri yanına bile yaklaşamadı. Ve ne oldu ise Microsoft’un Framework .Net ‘i çıkarması ile delphi sallanmaya başladı .Net destekli ilk sürüm Delphi 8 dir. 2006 sürümü çıktı derleyicide bir sürü hatalar olduğu anlaşıldı. Delphinin imajı sarsılmıştı bir kere…
Bundan sonra Delphi ‘nin başına gelenler pişmiş tavuğun başına gelmedi desek yanlış sayılmaz. Benim gibi Borland Delphi sevdalıları bu yazıyı bile yazarken üzülerek okuyordur bu kesin.
Derleyicinin adı son dönemlerde bayağı değişti. Derleyici adı bir Borland Developer Studio (BDS) oldu, bir Rapid Application Develepment Studio (CodeGear RAD Studio).
Borland, ilk .NET destekli Delphi sürümü olan Delphi 8’i piyasaya sürdü. Acele işe şeytan karıştı ve bu sürüm hatalardan dolayı ilgi görmedi kötü lanse edildi. olay .net dediler kandırdılar herkezi :)))
Microsoft .NET adında bir teknoloji duyurması , görünürde C# ile birlikte diğer dillerin de faydalanması amaçlanmıştı. Fakat diğer diller için kabusun başlangıcıydı .
Delphi 8’i piyasaya sürülmesi ile, açıkçası umutlanmıştım .net visual studio çılğınlığını yok edeceğini düşünmedim desem yalan olur, çok fazla hata çıkması aceleciliğin bir eseri sanırım .net te delphi denedi , ama olmadı :((
.NET yükseliyordu, Borland ise geriliyordu. Yetişmek için çok hızlıca Delphi 2005 ve hemen ardından Delphi 2006 duyuruldu. Bu sürümler Delphi.NET, Delphi, C#, ve C++ gibi dilleri de destekleyen bir derleyici halinde sunulduğu için Delphi 2006 ifadesi yerine BDS 2006 ifadesi kullanıldı. Bu süürmler de aceleden doyı derleyicilerde bir sürü bug’ lar çıktı . Bug bulucuda bug çıkması 🙁 kötü ….
Delphi 2006 ile birlikte kullanıcılar sadece Delphi ya da sadece .NET kullanabilir diye, Turbo ismi altında farklı derleyiciler de piyasaya sürüldü. İlk defa Turbo Explorer ismi ile öğrenciler de kısıtlı bir sürüm de olsa ücretsiz bir Delphi derleyicisine sahip oldu. Amaç ilgi artırmaktı belki…
Delphi 2007 CodeGear etiketi ile çıktı ve şu ana kadar var olan en iyi Delphi sürümü olduğunu söyleyebilirim, ancak birçok Delphi kullanıcısı önceki Delphi sürümlerinin yaşattığı hayal kırıklığı sebebi ile Delphi 2007’ye soğuk bakmaktadır.
Delphi 2007 ile birlikte C# desteği derleyiciden çıkarıldı ve Delphi 2007’yi de içinde barındıran derleyici BDS 2007 yerine, RAD Studio 2007 olarak isimlendirildi. Delphi 2007 ile birlikte Turbo sürümler de tarih oldu.
Delphi 2007 çıktıktan sonra Borland CodeGear’ı resmen sattı. Delphi 2009 yeni yuvası olan Embarcadero isminde bir firma tarafından duyuruldu. Delphi 2009’a eklenen Unicode desteğinden dolayı, Delphi 2009 bazı ufak tefek sorunlarla da geldi diyebiliriz.
Delphi 2007’de Delphi’nin özüne daha fazla önem verildiğinden midir bilinmez, 2007 sürümünde Delphi.NET büyük bir gerileme yaşadı. Bu sebeple, RAD Studio 2009’a Delphi.NET entegre edilmedi.
2009 sürümünde Delphi.NET, Delphi Prism olarak isimlendirildi ve Microsoft Visual Studio’ya bir eklenti (plugin) olarak entegre edildi. Yani, artık Delphi.NET’e özel bir derleyici yok.
Delphi Prism, Microsoft’un .NET teknolojisini kullanarak web ve masaüstü projeleri geliştirmenizi sağlayan Delphi’nin .NET destekli halidir. Temel dil yapısında farklılıklar olmasa da, birebir aynı yapıya sahip değildir. Ve enson Embarcadero firmasına satıldı. http://www.embarcadero.com/
Şu sıralar 2010 sürümü çıkacak. Delphi bir ekoldu onu öldürmezler diye düşünüyorum. Bir çok programcının 1500 sayfalık delphi kitabı vardı ve yastık yerine, delphi ile uyuklamak.
Evet aslında o ölmedi hala yaşıyor ama ölmesinden kastım efsane olarak kalacak gibi görünüyor. tüm programcılar öldüğünü söylesede. 2011 ‘de yeniden şaha kalkacak gibi.
Benim hala umudum var. Bu uzun süreli sessizlik acelecilik ile alınan yenilgilerin değerlendirmesi olarak delphi geliştiricilerine iyi bir tecrübe olmuştur.
Delphi 2011 de ilk gözüme çarpanlar ; İlk denemlerinde kylix olarak bilinen farklı OS platformlarında proje geliştirici olan ve tutmayan kylix unutulmadı. Kylix linux sistemlere kurularak delphi dili ile linux kernal ‘ında program geliştirilebiliyordu. Delphi ‘nin sarsıldığı yıllara denk gelmesi aynı gemide kylix inde batışıydı 🙁 kylix ben çok sevmiştim open source olan kişiliğimden olsa gerek 🙂
Delphi 2011 (FULCRUM) de en çok göze çarpan linux ve mac içinde program yazabilmek. Ayrı Editor çok geliştirilmiş tıpkı eski günlerdeki gibi. Multi platform deniyor. Delphi multi platform beni ok duygulandırdı, sanırım delphi emin ellerde 🙂 belki birgün yeniden buluşuruz.
http://www.youtube.com/watch?v=LZMh6emwdCU&feature=related
O benim için ölmedi hala arşivimde yaşıyor.
ilk göz ağrım delphi.
Nostajı kodlar :
Bir pascal derleyici kod örneği ne yıllardı be 🙂
Uses crt;
var
x:string[24];
begin
x:=’Merhaba Dünya,Her şey pascal ile başladı. Seni asla unutmayacağım Borland. ‘;
clrscr;
write(x);
end.
Bir delphi derleyici kod örneği yaşlanıyorum galiba 🙂
Prosedür yazılabilen tek dil
Delay for X amount of seconds.
procedure Delay(seconds:word);
var
later:TDateTime;
begin
later:=now+(seconds/(24.0*60.0*60.0));
while now < later do
application.processmessages;
end;
Delphi 3
Delphi 4
Delphi 5
Delphi 6
Delphi 7
Delphi 2005
Delphi 2006
Delphi 2007
Delphi 2008
Delphi 2009
Delphi 2010
Delphi 2013
Delphi 2018
Ve bir kurulum ekranı :
Borland Delphi 'ye ne oldu. Bir Compiler 'ın hikayesi. I love Delphi.,
sencer79
23 Haziran 2012 @ 19:27
çok güzel bir yazı olmuş,ayrıca resimleri görünce versiyon versiyon ,duygulandım 2000 lere gittim hey gidi günler..suan program yazmıyorum ama üniversite yıllarında delphi ile bir cad programı yazmayı denemiştim hala kodları durur…saygılar sevgiler..
Burhan KARADERE
23 Haziran 2012 @ 19:50
Teşekkür ederim.
Adnan Menderes
11 Temmuz 2012 @ 01:34
Merhaba;
Benim içinde bir nostalji oldu. Yazı için teşekkürler.
Ben Delphi yi ilk defa Türkiyiyede görenlerdenim sanırım. sene 1996 Ege univiversitesi. Delphi bilen hiç bir öğretm görevlisi yok. derken bölüm kordinatörümüz işi ele aldı birgün önce kendisi öğreniyor sonra sınıfta bir gruba anlatıyor ve o grupta snıftaki diğer arkadaşlara. Delphi 1.0 böyle öğrendik. Tabi o yıllarda 2.0 çıkmıştı bilgisayarıma 2.0 kurdum bitirme projemide delphide yaptım. sonra 3.0 ile çalıştım. versiyon atlayarak projeler geliştirdim. 3.0 – 5.0 – 7.0 4.0 ve 6.0 hiç görmedim 🙂 ve en son 7.0 da proje geliştirdim. 2008 den sonrada .Net C# ile geliştirmeye başladım.
yazıyı okuyunca 2011 sürümünü merak ettim 🙂
Burhan KARADERE
16 Temmuz 2012 @ 09:51
embarcadero firması borland ‘dan delphiyi satın alarak yaşatmaya devam ediyor.
http://www.embarcadero.com/products/delphi
resul değer
12 Temmuz 2012 @ 15:39
peki bu hikayenin sonu ne oldu ? c# da kod yazıyorum simdi ama delphi yi özlemiyor değilim. Şuan aktif halde windows için delphi de sql internet baglantılı kodlama yapabiliyor mu? OOP fln kullanılabiliyor mu ? zamanında kitalpardan harf harf Media Player yazmaya çalışıyorduk..
Burhan KARADERE
16 Temmuz 2012 @ 10:02
Delphide sql dahil bir çok database bağlantısını çok rahat yapabilirsin tüm DB connectorler bileşen olarak mevcut. O eskidendi eskiden tüm yazılım dilleri kendi databaselerine connector desteklerdi.
Mesela Microsoft visual basic sadece MS-SQL connectorunu destelerdi.
Borland Delphi ise paradox kendi databse baglantıları için component desteklerdi.
3 parti yazılımcılarda bu yazılım dillerine component üretirlerdi delphi sql connection componenti gibi artık herşey globalleşiyor:)
herkez herşeye destek vermek zorunda kaldı…
Bir diğer yenilikte farklı platformların birbiri ile db baglantısı yani veri alış verişi için ortak bir standart protokolun yapılması XML yapısındaki web servis SOAP ve WSDL teknolojileri bu konuyu araştırabilirsiniz.
mediaplayer yazma işene bende girdim ama .ocx kütüpaneleri çağırarak (windows/system32) component import metodu ile hazır windows kütüpanelerini kullanabilirsin. delphi derlemede kütüphaneleri exe içine alır zaten c++ daki tek farkda budur aslında c++ Operating Sistem kütüpanelerinden kullabilecek şekilde derler delphi ise bağımısız dermele yapar. Sorun Delphi fazla RAM kullanır exe büyüdüğünden C++ ile compile edilen exe ise az yer kaplar ama artık çokda fazla RAM problemlerimiz yok. Hardwareler çok güçlendi 🙂
şimdilik benden bukadar çıkmam gerekli ….
Ramazan Geven
26 Kasım 2013 @ 00:06
Merhaba arkadaş,
Çok güzel bir yazı olmuş.Kaydedip saklayacağım.Delphi ile başladım ve vazgeçmedim. “Ölüyor ” dendiği günlerde bile inatla delphi ile yaşamaya devam ettim. Şimdi ben yazılıma başladıktan sonra doğan oğlum XE5 ile harika mobil uygulamalar yazmaya başlayınca haklı olduğumu görüp mutlu oluyorum.Ben hala 2007 ile devam ediyorum. 20 sene sonra bir iki proje alabildik 🙂 Umudum o ki yakında “hadi bütün delphiciler buraya” diye bir duyuru yapacak hale geleceğiz.Şimdiden İletişim kuralım .Site adresi bıraktım.Arkadaşlar biraz göz atarsanız sevinirim.
Burhan KARADERE
26 Kasım 2013 @ 14:09
Böyle eski delphicileri bulmak çok güzel delphi aslında ölmedi embarcadero yaşatıyor.
ama bu delphide gerçekten birşey vardı kendini bize sevdiren bir compiler dı sanırım olan şey, programlamayı bize sevdiren Delphi 4 de yaptıklarımızı inceledim microsoft visual studio 2010,2012,2014 hala yapamıyorlar (2014 çıksada yapamazlar) bişeyler eksik kendini sevdiremeyen compilerlar bunlar. ne kadar doğru bilmiyorum ama bir yazıda visual studio geliştiricilerinde eski delphi core developlarından biri transfer olmuş 🙁
http://www.embarcadero.com/ mobile dunyada multi çözüm efsane delphiden geldi bu konu ile ilgili vakit bulursam bir yazı yazacağım inşaallah. I Love Delphi
Ergun Şişmanoğlu
25 Nisan 2014 @ 20:39
köpeğinin bile ismini “Delphi” koyan biri olarak, yazıyı okurken buyuk keyif aldığımı yazmadan geçemedim 🙂
Burhan KARADERE
27 Nisan 2014 @ 16:19
Teşekkürler. Köpeğim olsaydı bende koyardım 🙂
Hasan Uslu
4 Ekim 2014 @ 20:40
Programlamaya 90 ların ortalarında VB ile basladim. 90 larin sonunda ise Delhi 5 ile devam ettim. Uzerinden neredeyse 15 sene gecmis. Basina ne gelirse gelsin gelistirme araclarimizin basinda halen Delphi zirvedeki yerini koruyor. VS2012 C# ile orta yogunlukta bir proje gelistirmistik, sanirim 1, 1.5 yil olmustur. Tabiki microzort yine beni yaniltmmis ve yaptigima yapacagima pian olmustum. Masaustu ve ozellikle veri baglantili gelistirmenin piri olan Delphinin, ozellikle DB erisimi ile ilgili sagladigi kolaylik ve avantajlari daha uzun yillar herhangi bir dilin veya idenin verebilecegini zannetmiyorum. Ayrica masaustu soz konusu oldugunda .net ile yapilabilecek herseyin delphi ile de rahatlikla yapilabilecegini vurgulamak isterim. Fanatik bir delphi programcisi olarak, evet belki son 6, 7 senedir delphinin cokusunu izledim gozlerim dolu. Ama ozellikle XE2 den sonra yine gerek 3. parti kaynak ve destek olarak bir hareketliligin oldugunu gormek beni mutlu ediyor. Su aralar yeni multiplatform mobil testlerimiz suruyor. Umit ediyorum delphi birgun yine hakettigi ilgiye kavusacaktir. Embarcadero bu konuda oldukca kararli adimlarina devam ediyor. Saygilarimla
Burhan KARADERE
4 Ekim 2014 @ 21:16
Merhaba Hasan bey,
eski delphiciler den bu yorumları duymak çok güzel. Xe6 ile gelişen programlama mobile dünyaya kaymaya başladı hybrid işine bir çok dil girdi başaramadı Xe da doğru yolda bende yakınen takip ediyorum. biraz daha zamana ihtiyacı var.
Özgür Ansiklopedi
4 Ağustos 2015 @ 15:40
http://www.hasanozalp.com.tr/download/borland_delphi.pdf senin yazını Hasan ÖZALP PDF yapmış bilgilerinize.